« Poprzednia strona Spis treści

[Page 554]

Argentyna

 

Ostrowczanie w Argentynie wznieśli Pomnik Męczenników

autor: I. Branden

Tłumaczenie: Olaf Milan Jurek

Trudne życie żydowskich mas pod panowaniem wojskowego rządu w Polsce zmusiło ich, pomiędzy Pierwszą Wojną Światową i Drugą Wojną Światową, do emigracji do innych państw, w szczególności do tych na kontynencie amerykańskim. Tak samo jak ci z dziesiątek i setek innych miast, także wielu Żydów ostrowieckich opuściło swoje rodzinne miasto. Większość z nich przeniosło się do państw amerykańskich i obecnie są rozproszeni po Południowej oraz Północnej Ameryce. Niemniej jednak wszyscy pozostali blisko związani ze swoją historią, która ich łączyła, tak jak tradycje odziedziczone po przodkach oraz ich własna burzliwa młodość. Podczas ostatnich lat innym ważnym czynnikiem pochodzącym ze zjednoczenia „landsleit” (rodaków) z miasta i rośnięcia uczucia wspólnoty, czy bliżej czy dalej od jednego do innego, było to, że ludzie mieli podobną myśl przynoszącą im wspólnotę oraz miejsce, gdzie odczuwali odpowiedzialność do utrzymywania swoich korzeni. I to spontaniczne stanowisko – panujące do dnia dzisiejszego – będące odpowiedzią przeciw nazistom, które podtrzymuje ducha narodu żydowskiego, zarówno przez umacnianie wartości kultury żydowskiej i jej pielęgnacje folkloru wywodzącego się ze źródeł miasta.

 

ost554.jpg
Komitet redakcyjny „Księgi Pamięci”, która została opublikowana w Argentynie

 

Aktywność społeczności landsleit była bardzo ważna i miała ważny cel, doświadczona i towarzyska ręka regulowała ich pracę, więc ta inicjatywa, która powstawała nie powinna być tania, a energia działaczy zmarnowana.

Ostrowczanie zdecydowali się na wzniesienie pomnika ich miasta nie z granitu, który byłby jedynym świadkiem, ale z czasem mógłby się stać słabszy, cichszy i bardziej odległy. Dlatego zdecydowali, że pomnik powinien honorować 16 000 ostrowczan, którzy zginęli, będąc napisanym dziełem, które mogłoby opowiedzieć historię ich miasta, gdzie Żydzi żyli od czterystu lat będąc społeczną aktywnością i ewolucją miasta oraz otaczających go terenów z czego wynikało ogólne zaangażowanie Żydów w rozwój Polski. W końcu nazistowska inwazja i destrukcja osady, która była ważną częścią milionów bezdomnych oraz heroicznego ruchu oporu pojedynczych indywidualistów, którzy przedstawili ból i zdenerwowanie całego narodu, ale ich walka przeciwko nazistowskim bestiom nie była samotna, lecz narodowa. Książka pod tytułem „Ostrowiec” ucieleśniała to. W serii prac napisanych przez zwykłych ludzi wyrosło miasto, zniszczone przez podstępną nazistowską rękę, które w krótkim czasie odzyskało swoją pozycję w ważnym łańcuchu życia żydowskich osadników w Polsce.

 

ost555.jpg
Askarah (spotkanie upamiętniające) w Monachium, w którym wzięli udział wszyscy Ostrowczanie z całych Niemiec

Siedzący w pierwszym rzędzie: Yair Tzimerman, Mottel Tzukerfein, Yakov Steinboim, Yeshiye Sherman, Isaac Beinerman, and Yechiel Maggid – Rosenberg

 

W księdze zbiorów znajduje się 35 prac. Najważniejsze z nich zostały napisane prze Ostrowczan żyjących w Argentynie. Umieszczając między nie parę małych artykułów, musieliśmy podkreślić, że w tej księdze zbiorów jest ważny materiał prezentujący historyczne dokumenty i jednocześnie akt oskarżenia przeciwko nazistowskim zbrodniom, które zniszczyły i zdziesiątkowały żydowskie życie. Prace M. Plitzmacher, Yoske Apter i Ever Beinerman'a, wzajemnie się uzupełniają, a dzięki temu ukazują wszystkie barwy życia żydowskiego. Przed wami widzicie miasto, które swoje istnienie prowadziło w miniaturze, królewskie życie w jidysz, ale nie tylko rozrastało się w rozmiarze każdego roku, lecz także w swojej głębi. Przeczytacie detale, w których poczujecie korzenie Ostrowca mogące zapewnić niekończące się życie każdej żydowskiej osady w krajach amerykańskich poprzez nieustanny napływ ludzi i ich ciągłą niezmienność. To pokazuje jak silna była energia żydowskiego życia starej i nowej kultury Żydów.

Także inne prace nad książką, które są związane ze wspomnieniami, wychodzą z ciasnoty personalnych linii, w które bardzo łatwo można popaść, od kiedy ludzie pisali o sobie i tych, których kochali. Są one bardzo ważne w społecznych opisach, które służyć będą przyszłym historykom do zobrazowania żydowskiego miasta w jego innych aspektach argumentacji, tych argumentów, które przeszły na rzecz jasności i wzniosłości. Nawet zdjęcia odległej nieokrytej przeszłości charakteru żydowskiej osoby, wyciska zdrowy duch, który później przechodzi do wyrażenia go w nowoczesnej kulturze Żydów.

W sekcji „Churban” (destrukcji) napisanej przez Urbas Simon Lerman'a, materiału zebranego przez komitet redakcyjny, za pomocą którego wydawcy starali się przedstawić wyobrażenie o przeszłości nazistowskich zbrodni. Prace te, które objęły 57 stron księgi nie były materiałami literackich oraz artystycznych opisów; były one zwykłymi słowami świadków, którzy byli obecni, widzieli i doświadczyli na sobie wszystkie te tortury, od których Żydzi cierpieli pod nazistowskimi rządami, oddając to co widzieli i czuli. Te materiały, bez wątpienia, będą służyły jako dowody oskarżenia przeciwko wrogom naszych ludzi, jako rzeczy, które scharakteryzują wielki opór.

Komitet redakcyjny nie pozwoli na żadne słowa o zdrajcach i kolaborantach, którzy współpracowali z Niemcami. Tych wyrzutków, którzy znajdują się teraz w wielu innych państwach, oraz głównych przestępców – bracia Zaifman w Brazylii – indywidualnie i generalnie – zostali w pełni zablokowani przez Ostrowczan z życia społecznego.

W księdze znajduje się także opowieść Opatshou (pisarz jidysz; 1886-1954) pod tytułem „The Ostrowiecer”, a także historie autorstwa Chaim Goldzats, który pochodził z Ostrowca, jego opisy były prawdziwymi obrazami wspomnianego miasta i poziomu życia Żydów. Pieśni autorstwa Leibish Piltz, Kudlovitch'a oraz Y. Urbas'a z motywem „Churban Ostrowca”. Te części materiału księgi stały się zabytkiem, który na zawsze będzie żądzą zemsty i pamięcią o tych, którzy zginęli z rąk krwawych nazistów.

 

ost556.jpg
Pierwsze dziecko urodzone z ostrowieckich ocalałych, Mottel i Mattel Fefferów

 

« Poprzednia strona Spis treści


This material is made available by JewishGen, Inc. and the Yizkor Book Project for the purpose of
fulfilling our mission of disseminating information about the Holocaust and destroyed Jewish communities.
This material may not be copied, sold or bartered without JewishGen, Inc.'s permission. Rights may be reserved by the copyright holder.


JewishGen, Inc. makes no representations regarding the accuracy of the translation. The reader may wish to refer to the original material for verification.
JewishGen is not responsible for inaccuracies or omissions in the original work and cannot rewrite or edit the text to correct inaccuracies and/or omissions.
Our mission is to produce a translation of the original work and we cannot verify the accuracy of statements or alter facts cited.

  Ostrowiec Świętokrzyski, Poland     Yizkor Book Project     JewishGen Home Page


Yizkor Book Director, Lance Ackerfeld
This web page created by Jason Hallgarten

Copyright © 1999-2024 by JewishGen, Inc.
Updated 19 Jul 2022 by JH