Księga Pamiątkowa Ryk

[Strona 5]

B ę d z i e m y  P a m i ę t a l  i

B ę d z i e m y  P a m i ę t a l i  wszystkich zamordowanych i wszystkich męczenników - zmarłych od miecza, zagłodzonych mężczyzn i kobiety, starców i dzieci, którzy zginęli w czasie Zagłady-wszystkich, którzy byli zamordowani w naszym miasteczku Ryki i w obozie w Treblince.

B ę d z i e m y  P a m i ę t a l i  wszystkich, którzy krzyczeli głośno, a których głosu nie słyszano, którzy byli zgładzeni w morzu krwi pod bożym niebem, drogocenne kwiaty, które pogrążyła ziemia, których grób jest nieznany, a ich prochy rozniosły wiatry grozy po siedmiu morzach.Będziemy o nich pamiętać i ich przypominać!

B ę d z i e m y  P a m i ę t a l i  synagogę i wszystkie domy modlitwy, dobroczynne organizacje.

B ę d z i e m y  P a m i ę t a l i  groby naszych ojców i owoce ich ciężkiej pracy

B ę d z i e m y  P a m i ę t a l i  tych, którym nie udało się dożyć dnia wolności, i tych których słabe ciała nie wytrzymały i nie mogli się cieszyć ze zwycięstwa

B ę d z i e m y  P a m i ę t a l i  więźniów obozów koncentracyjnych, którzy dotarli do Izraela najróżniejszymi drogami a którzy zginęli w obronie swojej ojczyzny nim zdążyli się nią nacieszyć

B ę d z i e m y  P a m i ę t a l i  braci i druhów, którzy emigrowali do ziemi Izrael i żyli tutaj razem z nami a którzy padli w bitwach o wyzwolenie ojczyzny w 1948 roku w operacji Kadesz w czasie wojny sześciodniowej.

Pamiętajmy tych wszystkich, którzy swą śmiercią podarowali nam życie wieczne w państwie Izrael, wyzwolonym i oczekującym swych synów.

Niech wzlecą ich dusze na poziom świętości i czystości i niech się rozżarzą ich imiona i pamięć o nich jak blask sklepienia niebieskiego dla czystości.

[Strona 7]

Boże pełen miłosierdzia,
Sędzio dla wdów i Ojcze dla sierot,
nie milcz i zatrzymaj
krew Izraela,która przelała się jak woda.
Daj właściwy odpoczynek pod skrzydłami Twojej Obecności,
na poziomach świętości i czystości
jak blask sklepienia niebieskiego, świecących i błyszczących dusz
        męczenników z
                Ryk.
Mężczyznom,kobietom i dzieciom,
którzy zostali zaszlachtowani,spaleni,
  zagazowani i pochowani żywcem.
  Wszyscy oni są święci i czyści.
    Oby związał ich dusze
        węzłem życia.
Ziemio,nie zakrywaj ich krwi!

 

[Strona 8]

ryk008.gif Mapa Ryk [28 KB]
Mapa Ryk według szkicu p.Mandelbauma.

1. Urząd Gminy i posterunek policji
2. Remiza strażacka
3. Areszt
4. Młyn
5. Granica getta


[Strona 13]

Tak zaczynaliśmy

Icchak Nachlieli (Nosen Tajchman)

Z jidysz na czeski przełożył Michael Dunayevsky
Z czeskiego na polski przełożył Andrzej Ciesla

ryk013.jpg
Icchak Nachlieli

 

Przez stulecia nasi pradziadowie budowali tutaj swój dom rodzinny.W Rykach szukali miejsca na spoczynek i dla przyszłych pokoleń.

Ku naszej ogromnej rozpaczy ich nadzieje utonęły we krwi.W okrutny sposób zginęli nasi rodzice,siostry,bracia,koledzy i przyjaciele.Nieprzyjaciel nie oszczedził nawet niemowląt i dzieci.Nasze miasteczko zmieniło się w straszną jatkę, z której nie było możliwości wydostać się żywym.

My mieliśmy szczęście się uratować z tego wielkiego „pożaru”.Zawsze mamy przed oczyma starodawne przykazanie,wyryte literami z ognia i krwi: „Pamiętaj to ,co ci wyrządził Amalek”.

Ten Amalek[1] dwudziestego wieku.

W roku 1945,kiedy nie było jeszcze wiadomości o końcu wojny,my Żydzi z Ryk w Izraelu zeszliśmy się ,aby się zastanowić jak możemy pomóc ryckim Żydom,przeżywającym straszne piekło.Była to troska każdego ryckiego Żyda w Izraelu.Cierpieliśmy ogromny ból z powodu strasznego churbanu[2]. Postanowiliśmy zebrać pieniądze,ubrania i posłać potrzebującym ryckim Żydom w Polsce.

Wtedy nie wiedzieliśmy, co tak naprawdę dzieje się w Polsce.Nie wiedzieliśmy,kto przeżył.Byliśmy pełni chęci pomagać każdemu ocalonemu.

Paczki z ubraniami posyłaliśmy do Lublina na adres Komitetu Żydowskiego z prośbą o rozdzielenie ich między ryckich Żydów,którzy zwrócą się o pomoc.Trudno było się dowiedzieć ,czy któryś właśnie z ryckich Zydów otrzymał pomoc,którą posłaliśmy z Erec Israel.Dla nas najważniejsza była sama istota pomocy,którą uważaliśmy za nasz święty obowiązek wobec ocalałych rodaków.

Potem powołaliśmy komitet,działający do dzisiaj i zajmujący się wszystkimi sprawami dotyczącymi ocalałych z ryckiej gminy żydowskiej.Prawdą jest ,że nasze możliwości są niewielkie,ale naszym celem jest trzymać się razem,pomagać jeden drugiemu w miarę możliwości.

ryk014.jpg
W Lesie Męczenników w Jerozolimie z okazji odsłonięcia tablicy pamiątkowej poświęconej Męczennikom z Ryk

 

Co roku organizujemy wspomnieniową modlitwę za wszystkich zmarłych z naszej gminy.Ten uroczystym dzień przypada na 21 jiar ,to jest dzień w którym my wszyscy ryccy rodacy przebywający w Izraelu i w innych miejscach na świecie łączymy się z naszymi zmarłymi,drogimi i kochanymi,którzy mieli nadzieję zobaczyć w przyszłości lepsze spokojne życie,ale nie dożyli.

Zawsze byliśmy świadomi tego,że musimy przypominać i dbać o to, aby nie zapomniano o tych wszystkich,których życie tak brutalnie zostało przerwane.

Musimy pamiętać,że przecież niedawno,bo 30 lat temu spotykaliśmy się z wielką sympatię, gorącą miłością i troską a dzisiaj – wszystko umilkło! Pustka!

Byłoby wielką niesprawiedliwością z naszej strony i splamieniem czci naszych męczenników,gdybyśmy nie postawili kamienia nagrobnego ku pamięci tych.którzy na pewno w ostatnich chwilach swojego życia myśleli o nas.Dlatego zdecydowaliśmy się wydać tę księgę pamięci.To jest jedyny kamień nagrobny, który możemy postawić zmarłym z naszego miasteczka Ryki,które wypiło czarę trucizny do samego dna.

Ponieważ jeszcze żyją świadkowie, jest naszym najświętszym obowiązkiem pozbierać wszystkie możliwe materiały,wszystko co wiemy i pamiętamy o naszym miasteczku.Wydanie tej książki na pamiatkę naszych zmarłych przygotowywaliśmy przez długie lata.Materiał zbieraliśmy od ludzi,którzy ocaleli z tego okropnego Holokaustu.Nie jesteśmy zawodowymi pisarzami,nie jesteśmy żadnymi historykami, a tylko szokujace zbrodnie i straszliwa śmierć uchyliły nasze nieme usta i przemówiliśmy.Każda uwaga,każdy wiersz i każde wspomnienie o dawnym życiu w naszym miasteczku znalazło tutaj swoje miejsce i posiada wielką wartość w książce dedykowanej na pamiątkę naszych najbliższych i najdroższych.

Tylko niewielu z ryckich Żydów ocalało z rąk nazistowskich morderców.Niewielu przeżyło ,aby móc opowiedzieć o Holokauście.W Rykach,tak jak i w tysiącach innych miasteczek ,nie ma już żadnych Żydów.I dlatego minęło tyle czasu zanim znaleźliśmy w sobie odwagę,aby zacząć gromadzić siły i postawić ten oto pomnik,tę oto księgę pamięci miasteczka Ryki.

Praca z gromadzeniem materiału była bardzo trudna.Nasze możliwości były bardzo ograniczone.Na pomoc przyszli nam nasi rodacy z Ameryki,Kanady,Brytanii i Francji.Wielkie podziękowanie należy się naszemu rodakowi Rafaelowi Ledermanowi z Paryża,który nam bardzo pomógł w realizacji naszych zadań.

Niech ta oto księga pamięci będzie trwałą pamiątką dla przyszłych pokoleń.Niech oni odnajdą w niej dokument i odzwierciedlenie bogatego życia,którego już nie ma.

Niech krzyk z tej książki nigdy nie ucichnie i niech wiecznie żąda sprawiedliwości!

ryk016.jpg
Ci z Ryk , którzy przeżyli na odsłonięciu tablicy pamiątkowej w Lesie Męczenników w Jerozolimie

Przypisy:

  1. symbol odwiecznych wrogów Izraela Return
  2. Zagłada Return

Księga Pamiątkowa Ryk


This material is made available by JewishGen, Inc. and the Yizkor Book Project for the purpose of
fulfilling our mission of disseminating information about the Holocaust and destroyed Jewish communities.
This material may not be copied, sold or bartered without JewishGen, Inc.'s permission. Rights may be reserved by the copyright holder.


JewishGen, Inc. makes no representations regarding the accuracy of the translation. The reader may wish to refer to the original material for verification.
JewishGen is not responsible for inaccuracies or omissions in the original work and cannot rewrite or edit the text to correct inaccuracies and/or omissions.
Our mission is to produce a translation of the original work and we cannot verify the accuracy of statements or alter facts cited.

  Ryki, Poland     Yizkor Book Project     JewishGen Home Page


Yizkor Book Director, Lance Ackerfeld
This web page created by Max Heffler

Copyright © 1999-2024 by JewishGen, Inc.
Updated 31 Dec 2014 by JH